66 lat i kilka dni temu, w sierpniu, Marylin Monroe stała na subway grate (kratce wentylacyjnej metra) w Nowym Yorku i pozowała do historycznej sceny w Seven Year Itch. Zdjęcie to stands for what majority of people believes Marylin Monroe to epitomise (zdjęcie to jest skrótem tego, co według wielu ludzi Marylin Monroe uosabia).
Lust (pożądanie). Sex appeal. Sex symbol (jak podaje Wikipedia już w trzeciej linijce). A przecież there is much to Marylin Monroe than meets the eye (Marylin Monroe jest kimś więcej, niż mogłoby się wydawać).
W dzisiejszym wpisie kilka faktów o Monroe, które niekoniecznie są powszechnie znane, a bardzo wiele mówią o tej kobiecie. Oczywiście, ponieważ jest to merely (zaledwie, li i jedynie) artykuł a nie biografia, w oczywisty sposób fakty będą random (wyrywkowe).
Jedną z bardziej prevalent gossips (powszechnych plotek) była ta o multiple abortions (wielokrotnych aborcjach), którym Marylin miała się poddać. Wywodzi się ona z biografii napisanej przez Normana Mailer'a, który jak sam przyznał - po przeczytaniu dostępnych biografii, oglądnięciu filmów z Monroe i jej zdjęć started to "speculate" (zaczął spekulować). Such a portrayal of (takie przedstawienie) Monroe, jako kobiety która slept around (się puszczała) oraz treated abortion as contraception (oraz traktowała aborcję jako antykoncepcję) miało wzbudzić kontrowersję, zapewnić lepszą sprzedaż książki i wpisać się w trend ikony seksu.
Prawda o Monroe jest jednak inna. She suffered from (cierpiała ona na) endometriozę, an illness (chorobę) która powoduje ból zarówno podczas intercourse (stosunku) i menstruation (mentruacji), jak również infertility (niepłodność). Kilkakrotnie była w ciąży, but she had several miscarriages (ale miała kilka poronień) oraz an ectopic pregnancy (ciążę pozamaciczną) podczas jej małżeństwa z Arthurem Millerem. I am not going to over-sentimentalize this story by saying (nie będę zbytnio roztkliwiać się nad tą historią mówiąc) że Monroe bardzo chciała mieć dzieci, a nie mogła i że to wszystko wzmagało jej depresję. Fakty jednak zdają się kierować nas in this direction (w tym kierunku). First, kiedy w 1952 miała operację of appendix (wyrostka robaczkowego), kiedy lekarze na sali operacyjnej rozchylili jej ubranie, zobaczyli przyklejoną do brzucha notatkę, w której Monroe prosi:
For God's sakes Dear Doctor, no ovaries removed! ... Save please [...] what you can - I'm in your hands. You have children and you must know what it means - plase Dr Rabwin - I know somehow you will.
Na Boga, Drogi Doktorze, bez usuwania jajników! ... Zachowaj proszę co możesz - jestem w twoich rękach. Masz dzieci i musisz wiedzieć co to znaczy - proszę doktorze Rabwin - wiem, że w jakiś sposób to zrobisz.
Dodatkowo prawie 10 lat później Marylin poddawała się operacji mającej nieco alleviate side effects of endometriosis (załagodzić skutki uboczne endometriozy) - ale tu już ciężko powiedzieć czy chodziło głównie o sprawy bólowe czy o niemożliwość utrzymania ciąży.
W międzyczasie wspomniałam o Arthurze Millerze. Był to trzeci z jej mężów i, it would seem (wydawałoby się), most unconventional choice (bardzo niekonwencjonalny wybór).
W momencie poznania Monroe, Arthur Miller był już bardzo rozpoznawalnym i critically acclaimed (uznanym przez krytyków) dramatopisarzem. Dla wielu związek kobiety która wydawała się być głupiutką, choć śliczną blondyneczką z recognisable (rozpoznawalnym) pisarzem-intelektualistą wydawał się być albo zgrzytem paznokcia po tablicy albo idealnym fulfilment (spełnieniem) bajki about Cinderella (o Kopciuszku) (który, nie czarujmy się, pracując tak dużo na pewno nie miał dostępu do wielu książek, w porównaniu z Księciem). A jednak związek - po początkowej fazie pisania do siebie listów - stał się na tyle silny, że Miller divorced his wife (rozwiódł się ze swoją żoną) i poślubił Marylin.
She was a whirling light to me then all paradox and enticing mystery, street-tough one moment, then lifted by a lyrical and poetic sensitivity that few retain past early adolescence.
Była dla mnie wtedy wirującym światłem, paradoksem i kuszącą tajemnicą, w jednym momencie twarda siłą ulicy, potem uniesiona liryczną i poetycką wrażliwością, którą tak wiele ludzi traci jako osoby dorosłe.
Wydawałoby się, że Monroe w końcu - po traumatycznym dzieciństwie, po 2 nieudanych małżeństwach - znalazła miłość, ostoję i bezpieczeństwo. Indisputably (bezsprzecznie) również sława jednego fueled (napędzała) sławę drugiego - choć w momencie ślubu to Marylin była darzona większą miłością niż Miller*, podejrzewany o pro-komunistyczne inclinations (skłonności). Przy tym wszystkim Marylin sądziła, że Miller spojrzał za fasadę, za którą kryła się w świecie Holywood i zobaczył nieco więcej prawdy:
If I were nothing but a dumb blonde, he would't have married me.
Gdybym nie była niczym więcej niż głupią blondynką, nie poślubiłby mnie.
I jakkolwiek Miller w sumie po niedługim czasie started to regret (zaczął żałować) swojego małżeństwa z Monroe a ją samą dismiss (deprecjonować) (zainteresowanych zapraszam poszukać informacji o tym, jak podczas kręcenia The Prince and the Showgirl Marylin znalazła notatki swojego męża, w których o niej pisał**), początki ich małżeństwa zdawały się być bajkowe. Marylin poznała rodziców Millera, którzy rzeczywiście ją polubili - szczególną bond (więź) zadzierzgnęła ze swoim teściem. Jednak to teściowa jest bohaterką pewnej uroczej anegdotki o ówczesnej "bogini seksu". Gdy Arthur Miller przyprowadził Marylin po raz pierwszy by poznała jego matkę, Monroe była mocno zestresowana. Przy okazji wizyty w łazience, bojąc się że w pokoju usłyszą że czyni to co ludziom natura czynić przykazała, puściła wodę w zlewie to muffle (przytłumić) dźwięk. Jakiś czas potem, gdy Miller spytał swojej mamy o opinię o Monroe, ta fameously (sławetnie) odrzekła:
She's sweet. A wonderful girl. But she pisses like a horse!
Jest słodka. Wspaniała dziewczyna. Ale sika jak koń!
Dość odświeżające jest pomyśleć sobie, że ktoś mógł takimi słowami (encapsulate) podsumować Marylin Monroe. Ale równocześnie it puts things in perspective. Bo słowa te opisują tą samą nieśmiałą dziewczynę, która gdy celowały na nią kamery 100 kamerzystów i obserwowało ją prawie 5 tysięcy kolejnych mężczyzn a jej sukienka podfruwała do góry, upewniła się że niczego nie zobaczą in advance (zawczasu) i założyła 2 pary of undergarments (bielizny). To też dziewczyna, która naprawdę chciała dostawać poważniejsze role i je rozwijać, ale słyszała komentarze, jak ten od Lawrence Oliviera
All you have to do is be sexy, dear Marylin.
Musisz jedynie być seksowna, droga Marylin.
i rebelled against them really strongly (mocno się przeciwko nim buntowała). Is it too much to assume then (czy ciężko więc założyć w takim razie), że to co powszechnie uważa się za Marylin Monroe to raczej jej wizja skonstruowana przez mężczyzn, którą sama Monroe wykorzystała by stać się sławną (a potem chętnie by odrzuciła), a nie sama Marylin? (czy raczej jak została nazwana przez rodziców, Norma Jeane Mortenson)
Osobiście o wiele więcej z prawdziwej istoty tej kobiety widzę nie w powyższym zdjęciu, którego ani rusz nie można skomentować słowami "she pisses like a horse", a w tym zrobionym przez Morath (którą Miller poślubił po rozwodzie z Monroe) w ogrodzie, gdzie Marylin tańczy barefoot (boso) w 1960. Widać tu radość bycia, ale też chwilowe zapomnienie, ulatujące tension (napięcie), odrzucenie wizji ikony seksu, a wyostrzenie obrazu zmęczonej kobiety, która nie zawsze chce pamiętać, a woli zamknąć oczy i pobyć w szczęśliwszym kraju. Kobiety, która nie umiała być szczęśliwa już 2 lata później.
*Absolutnie ujmuje mnie za serce historia o tym, jak Marylin Monroe pomogła Elli Fitzgerald wejść na następny szczebel kariery dzięki swojej własnej sławie. Był to rok 1955, a więc rok przed ślubem z Millerem. Fitzgerald śpiewała w małych klubach jazzowych, ale jako czarnoskóra kobieta z nadwagą - jak ją określano - miała problemy z byciem zakontraktowaną w większych i bardziej osławionych klubach. Monroe często słuchała Ella's recordings (nagrań Elli) za poradą swojego trenera wokalnego, i gdy dowiedziała się o jej problemach obiecała właścicielowi Mocambo, modnego night clubu w Califonii, że jeśli zatrudni Fitzgerald, ona sama i inne zaproszone przez nią sławy jak Frank Sinatra czy Judy Garland będą siedziały w pierwszym rzędzie podczas jej występów. Tak też się stało, choć as it turned out (jak się okazało), sam głos Elli Fitzgerald - once she was allowed to perform (gdy już pozwolono jej występować) - był wystarczającym afrodyzjakiem to gather crowds (by ściągnąć tłumy).
** w temacie Arthura Millera piszącego niemiłe rzeczy o Marylin Monroe warto wspomnieć o jego dramacie After the Fall, powstałym 3 lata po ich rozwodzie, a 2 lata po jej śmierci. Główna bohaterka przypomina Marylin Monroe to such an extent (do tego stopnia) i jest opisana w tak negatywnych barwach, że uznano to za niesmaczne i nieetyczne.
SŁOWNICZEK
a subway grate - kratka wentylancyjna metra
to stand for something - znaczyć coś, być skrótem czegoś
majority - większość
to epitomise something - uosabiać coś
lust - pożądanie
there is more to something than meets the eye - jest to bardziej skomplikowane, niż się wydaje na pierwszy rzut oka
merely - zaledwie, li i jedynie
random - wyrywkowy, przyapdkowy
prevalent - powszechny, rozpowszechniony
a gossip - plotka
multiple - wielokrotny
an abortion - aborcja
to speculate - spekulować
a portrayal of somebody - przedstawienie kogoś (w jakiś sposób)
to sleep around - puszczać się, spać na prawo i na lewo
to treat something as something - traktować coś jako coś
contraception - antykoncepcja
to suffer from something - cierpieć na coś
an illness- choroba
an intercourse -stosunek seksualny
menstruation - menstrucja
infertility - bezpłodność
a miscarriage - poronienie
an ectopic pregnancy - ciąża pozamaciczna
a direction - kierunek
an appendix - wyrostek robaczkowy
an ovary - jajnik
to alleviate - załagodzić, ulżyć
side effects - skutki uboczne
endometriosis - endometrioza
to seem - wydawać się
unconventional - niekonwencjonalny
critically acclaimed - uznany przez krytyków
recognisable - rozpoznawalny
fulfilment - spełnienie, wypełnienie
Cinderella - Kopciuszek
to divorce somebody - wziąć z kimś rozwód
to whirl - kręcić się, wirować
enticing - kuszący
a mystery - tajemnica
sensitivity - wrażliwość
to retain something - zachować coś
adolescence - okres dojrzewania
indisputably - bezpsrzecznie
to fuel something - napędzać coś
an inclination - skłonność
dumb - głupi
to regret - żałować
to dismiss somebody - deprecjonować kogoś
a bond - więź
to muffle - tłumić, ściszyć
famously - sławnie, sławetnie
to piss - sikać
to encapsulate somebody - podsumować kogoś
in advance - zawczasu
undergarments - bielizna
to rebel agianst something - buntować się przeciwko czemuś
to assume - zakładać, przyjmować
barefoot - boso
tension - napięcie
a recording - nagranie
to turn out - okazać się
to allow - pozwolić, zezwolić
to perform - występować
to gather - gromadzić, zbierać
a crowd - tłum
to such an extent - to tego stopnia
